30

Dave’s werkkamer, nu mijn slaapkamer, was een regelrechte ramp! Zijn bureau lag bedolven onder de papieren, de zeven opgestapelde brievenbakjes puilden uit en de kartonnen dozen met tabbladen die hij gebruikte als alternatief voor een dossierkast liepen gevaar uit te scheuren doordat ze zo propvol zaten. Het was wel duidelijk waarom zijn bedrijf failliet dreigde te gaan.

      Mijn colleges zaten erop voor dit jaar. De analyse van de gegevens voor het muizenonderzoek werd deskundig uitgevoerd door Inge, en het Lesbische Moeders Project had mijn hulp niet langer nodig. Dit zou de perfecte gelegenheid zijn geweest voor enkele gezamenlijke activiteiten met Rosie. In plaats daarvan had ik zeeën van vrije tijd. Ik bood Dave aan zijn administratie op orde te brengen.

      Dave was wanhopig genoeg om zijn bedrijf toe te vertrouwen aan een geneticus met een afkeer van administratief werk. En ik was wanhopig op zoek naar afleiding van mijn levendige voorstellingen van Rosie met Nummer 34.

      ‘Kopieën van facturen gaan in deze map,’ zei Dave.

      ‘Maar je hebt ze al op je computer staan. Je hoeft ze niet te printen.’

      ‘Wat als de computer ontploft?’

      ‘Dan val je terug op de back-up, uiteraard.’

      ‘Back-up?’ zei Dave.

      Het kostte me slechts twee dagen hard doorwerken, zonder te lunchen, om het systeem op orde te krijgen.

      ‘Waar zijn alle mappen?’ vroeg Dave.

      ‘Die staan in de computer.’

      ‘En de papieren mappen dan?’

      ‘Vernietigd.’

      Dave keek verbaasd, geschokt zelfs. Correctie: totaal van slag.

      ‘Sommige van die papieren kwamen van klanten: bestellingen, machtigingen, schetsen. Dat stond alleen op papier.’

      Ik vertelde hem over de scanfunctie van het apparaat dat ik voor $89,99 had aangeschaft en wees hem op het overgebleven probleem.

      ‘Je stelt elke factuur afzonderlijk op. Heb je daar geen programma voor?’

      ‘Dat is te moeilijk in gebruik.’

      Ik vond computerprogramma’s zelden moeilijk in gebruik, maar ik stuitte wel op wat problemen omtrent boekhoudingsregels, aangezien ik geen accountant was. Toen Dave op pad was voor een klus schakelde ik de professionele hulp van Sonia in, die inmiddels was gestopt met werken in afwachting van de bevalling. Ze was niet bekend met het programma, maar was wel in staat al mijn boekhoudkundige vragen te beantwoorden.

      ‘Ik snap niet waarom Dave me niet om hulp heeft gevraagd. Hij zegt altijd dat hij alles onder controle heeft, maar dat is dus duidelijk niet zo.’

      ‘Toen hij hier eenmaal over had gelogen – om jou geen stress te bezorgen – werd het waarschijnlijk steeds moeilijker voor hem om deze langdurige misleiding op te biechten.’

      ‘Getrouwde stellen zouden geen geheimen voor elkaar moeten hebben. Dat heb ik Dave ook gezegd,’ zei de vrouw die zich had voorgedaan als een Italiaanse geneeskundestudent en me had gevraagd dit voor Dave te verzwijgen omdat hij een piekeraar was.

      ‘Kun je een overzicht van debiteuren voor me printen?’ vroeg Sonia toen het systeem was ingesteld en alle gegevens waren ingevoerd. ‘Ik wil weten hoeveel we nog moeten krijgen.’

      Dit overzicht kon via het menu worden opgevraagd.

      ‘$418,12 van recente facturen.’

      ‘En van achterstallige facturen?’

      ‘$9245, van vier facturen. Allemaal van meer dan honderdtwintig dagen geleden.’

      ‘Jezus,’ zei ze. ‘Allejezus. Geen wonder dat hij geen kinderwagen wilde kopen. Als die facturen al vier maanden oud zijn, dan zijn er waarschijnlijk problemen met het geleverde werk. Kun je me de facturen laten zien? De achterstallige?’

      ‘Natuurlijk.’

      Sonia keek even naar het scherm en wees toen naar de telefoon van het pas aangeschafte vier-in-éénapparaat.

      ‘Werkt die?’

      ‘Uiteraard.’

      Sonia hing achtenvijftig minuten aan de telefoon en paste een verscheidenheid aan tactieken toe die gericht waren op het opwekken van schuldgevoelens, medelijden, angst, en in één geval simpelweg op het kenbaar maken van het probleem. Ze was ongelooflijk. Dat zei ik haar toen ze klaar was.

      ‘Ik ben de helft van mijn tijd bezig met het regelen van dit soort zaken voor andere mensen die te veel geld hebben uitgegeven aan hun kinderwens. Iets waar ik me wel in kan verplaatsen. Vergeleken met die situaties is dit een peulenschil.’

      ‘Gaan ze betalen?’

      ‘De wijnbar aan West 19th Street moet eerst met de eigenaar bellen. Er is daar inmiddels een wijziging geweest in het management en het lijkt erop dat de vorige manager er een puinhoop van heeft gemaakt. Maar de andere drie zijn geregeld. Die hadden alleen een duwtje in de rug nodig.’

      Sonia bracht het onderwerp subtiel ter sprake tijdens het avondeten.

      ‘Ik heb wat geld nodig om mijn creditcard af te betalen. Heb jij nog wat?’

      ‘Nu even niet,’ zei Dave. ‘Ik wacht nog op wat betalingen. Iedereen is traag met betalen, maar er is niets mis met het geleverde werk.’

      ‘Hoeveel zouden we nog moeten krijgen, zei je?’

      ‘Meer dan genoeg,’ zei Dave. ‘Maak je maar geen zorgen.’

      ‘Ik maak me wel zorgen. Als we geld nodig hebben, moet ik misschien maar weer gaan werken nadat de baby er is. Parttime.’

      ‘Dat is niet nodig. Ik moet gewoon nog wat betalingen binnenkrijgen.’

      ‘Vertel me maar hoeveel we nog moeten krijgen, dan bepaal ik wel of het nodig is.’

      Dave haalde zijn schouders op. ‘Je kent me, ik hou het niet precies bij. Twintig-, dertigduizend. Meer dan genoeg.’

De volgende ochtend was Sonia boos vanwege Dave – niet op Dave, aangezien hij al vroeg aan het werk was gegaan. Ze richtte haar woede op mij.

      ‘Hij is hele dagen en avonden de deur uit, maar hij verdient geen cent. Is hij wel echt aan het werk? Misschien gaat hij wel naar de bibliotheek, zoals die mannen die hun baan verliezen maar het niet aan hun vrouw durven te vertellen. Is dat wat er aan de hand is, Don?’

      Dat leek me onwaarschijnlijk. Dave had zijn klussen met me besproken, tot in detail. Hij leek meer dan genoeg werk te hebben, maar misschien vroeg hij er te weinig voor, of loog hij over de tevredenheid van zijn klanten. Ik had me al eerder in mijn vrienden vergist. Ik wist nog steeds niet zeker of een belangrijke karaktereigenschap van Gene in werkelijkheid slechts een verzinsel was. Claudia bleek een relatie te hebben met Simon Lefebvre. En Rosie was verliefd op een andere man.

      ‘Als ik weer aan het werk moet, dan mag hij thuisblijven om voor de baby te zorgen. Misschien dwingt dat hem om wat meer interesse te tonen.’

      Ik trok me terug in Dave’s werkkamer om me over het probleem te buigen. Het zou kunnen dat Dave niet alle facturen in de computer had ingevoerd. Dit was ook het geval geweest, maar dat probleem had ik al opgelost. Er ontbraken maar twee kleine facturen. Hoe meer ik erover nadacht, hoe vreemder het leek dat Dave zijn factuuradministratie wel bijna helemaal op orde had.

      Op dat moment ging er figuurlijk een lampje branden. De logische verklaring was niet dat Dave ongewoon zorgvuldig was geweest in dit specifieke aspect van zijn administratie. Nee! Dave was stelselmatig laks. Hij had de facturen helemaal nooit opgesteld.

      Ik opende de map met gescande offertes en begon ze aan de facturen te koppelen. Ik had gelijk. Het grootste deel van zijn werk was nooit ingevoerd in de computer en dus ook niet aan de klanten gefactureerd. Er waren grenzen aan wat ik kon doen om de situatie recht te zetten. Het opstellen van facturen vereiste boekhoudkundige kennis waar ik niet over beschikte. Als ik fouten maakte in de facturering, dan zou Dave wellicht incompetent of onbetrouwbaar overkomen.

      Gelukkig had ik een gekwalificeerde accountant tot mijn beschikking. Sonia en ik waren tot 15.18 uur bezig met het opstellen van alle facturen: de btw-tarieven varieerden per staat, arbeid en materialen werden apart gefactureerd en Dave had een verscheidenheid aan inconsequente toeslagen en kortingen gerekend.

      Sonia maakte opmerkingen variërend van meelevend tot berispend: ‘Mijn god, wat is dit ingewikkeld. Geen wonder dat hij het opzij heeft gelegd. Achtduizend dollar. Van drie maanden geleden! We hebben op geleend geld van George geleefd. Dave is een volslagen idioot.’

      Toen we klaar waren, hadden we een stapel enveloppen klaarliggen om te posten en hadden we talloze andere facturen per e-mail verstuurd.

      ‘Laat me eerst eens het totaal aan crediteuren zien. Ik wil weten wat we nog moeten betalen voordat ik al te enthousiast word.’

      Ik keek het na: $0,00.

      ‘Typisch Dave,’ zei Sonia. ‘We kunnen amper eten kopen, maar Dave Bechler zorgt er wel voor dat hij zijn koelkastleveranciers niet met cashflowproblemen opzadelt. Laat me nu eens het totaal aan debiteuren zien. Ik was te zenuwachtig om het bij te houden.’

      ‘$53.216,65,’ zei ik. ‘Dave’s schatting van twintig- tot dertigduizend klopte niet. En het totaal is al afgenomen omdat twee van de facturen waar je over hebt gebeld inmiddels zijn betaald.’

      Sonia begon te huilen.

      ‘Hoopte je op meer?’ vroeg ik.

      Sonia moest lachen door haar tranen heen. Hoe kon men in vredesnaam wijs worden uit zo’n verscheidenheid aan emoties?

      ‘Ik neem een kop koffie om het te vieren,’ zei ze. ‘Echte koffie.’

      ‘Je bent zwanger.’

      ‘Goh, je hebt het gemerkt.’

      Het viel niet te missen. Sonia was enorm. Dat zou haar toch voldoende moeten herinneren aan het feit dat ze haar cafeïne-inname moest beperken.

      ‘Hoeveel koffie heb je vandaag al gehad?’

      ‘Ik ben Italiaans. Ik drink de hele tijd caffè.’ Ze begon te lachen.

      ‘Ik nuttig wel een alcoholisch drankje met Dave wanneer hij thuiskomt.’ Ik toonde me solidair met Dave, zelfs al was hij er niet bij.

      ‘Dave heeft dit veroorzaakt.’ Het huilen leek te zijn gestopt. ‘Don, je hebt mijn leven gered.’

      ‘Incorrect. Ik...’

      ‘Ik weet het, ik weet het. Don, ik kon het je eerder niet vragen omdat Dave erbij was, maar die therapeut die had vastgesteld dat je niet bij Rosie paste, dat was Lydia, of niet?’

      Irritant genoeg bestaat er in veel talen geen ondubbelzinnig antwoord op vragen die in de ontkennende vorm worden gesteld. Dit probleem zou eenvoudig kunnen worden opgelost door het bedenken van een equivalent voor het Franse woord si (‘Ja, dat was inderdaad Lydia’). Maar ik hoefde geen antwoord te geven, want het viel kennelijk al van mijn gezicht af te lezen.

      ‘Don, Lydia kent Rosie niet eens. Ze kent mij.’

      ‘Dat is juist het probleem. Ze achtte me geschikt voor het ouderschap met jou, maar niet met iemand als Rosie. Lydia gaf een perfecte omschrijving van haar.’

      ‘Mijn god, Don, je begaat een grote vergissing.’

      ‘Ik luister naar het best beschikbare advies. Objectief, op onderzoek gestoeld, deskundig advies.’

      Sonia nam geen genoegen met het overduidelijke bewijs dat Rosie me niet meer wilde, bewijs dat werd ondersteund door Lydia’s oordeel.

      ‘Mijn spreadsheet wijst op...’

      Ik interpreteerde Sonia’s gezichtsuitdrukking als: ‘Rot toch op met die stomme spreadsheet van je. Wil jij, gevoelsmatig gezien, als gezond, volwassen mens, de rest van je leven met Rosie en de Baby Under Development doorbrengen, of laat je dat besluit liever door een computer nemen, als een sneue nerd?’

      ‘... bepaalde verbeterpunten. Maar ik denk niet...’

      ‘Je denkt te veel na. Neem haar mee uit eten om erover te praten.’